İş dünyasındaysanız, bir iletişim seminerine katıldıysanız veya motivasyonel bir konuşmacı dinlediyseniz, muhtemelen Profesör Mehrabian’ın çalışmasının aşağıdaki gibi yanlış alıntılandığını duymuşsunuzdur: İletişimde beden dili %55, ses ve tonlama %38, sözcükler ise %7 etkilidir.
Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi’nde (UCLA) Emekli Psikoloji Profesörü Albert Mehrabian, 1960’lı yıllarda yaptığı araştırmalarda ve 1971 yılında kaleme aldığı “Sessiz Mesajlar “kitabında 7-38-55 teorisini ortaya atıyor. Prof. Mehrabian çalışmalarında iki önemli sonuca varır.
- Yüz yüze iletişimde üç unsur vardır. Bunlar kelimeler, ses tonu ve sözsüz davranışlar.
- Sözlü olmayan davranışlar duyguları ve tavrı iletmek için önemli bir araçtır. Eğer kelimeler ile sözlü olmayan davranışlar uyumsuz ise dinleyiciler kelimelerden çok tonlamaya ve davranışlara inanma eğilimindedir.
Profesör Albert Mehrabian Teorisi / Formülü
“Konuşmacı, duygu ve tutumları hakkında konuşurken sözcükler ile davranışlarında çelişiyorsa; dinleyiciler davranışlarına (beden dili, ses ve tonlama) inanma eğilimindedir.” Prof. Mehrabian yaptığı araştırmalar sonucunda %7 kelimeler, %38 ses ve tonlama, %55 ise beden diline inanma eğilimlerini bulmuştur.
Profesör Albert Mehrabian’ın Çalışmaları
Orijinal çalışmalarda yüz ifadelerinin ve söylenen kelimelerin göreceli etkisini anlamaya çalışmışlardır. Bu kapsamda iki farklı çalışma yapılmıştır ve her ikisinde de olumlu veya olumsuz duyguları; ‘sevgili’ veya ‘korkunç’ gibi tek tek söylenen kelimeler aracılığıyla iletişimi ele aldılar.
Prof. Mehrabian ve Wiener tarafından 1967 yılında yapılan çalışmada denekler, kaydedilmiş dokuz kelimeyi dinlediler, üçü sevgi (tatlım, sevgili ve teşekkürler), üçü nötr (belki, gerçekten ve oh) ve son üçü de hoşnut olmama (yapma, kaba ve korkunç). Sözler farklı tonlarda söylendi ve deneklerden sözlerin ardındaki duyguları tahmin etmeleri istendi. Deney bulgusu, tonun tek tek kelimelerin kendisinden daha fazla anlam taşıdığıydı.
Aynı yıl Prof. Mehrabian ve Ferris tarafından yapılan ikinci bir çalışmada deneklerden, beğenme, nötr ve sevmeme duygusunu ifade etmek için üç farklı tonda ‘belki’ kelimesini söyleyen bir kadının kaydını dinlemeleri istendi. Deneklere daha sonra aynı üç duyguya sahip kadın yüzlerinin fotoğrafları gösterildi ve kaydedilen seslerdeki, fotoğraflardaki ve her ikisinin kombinasyonundaki duyguları tahmin etmeleri istendi. Fotoğraflar sesten daha doğru yanıtlar aldı.
Bu çalışmalar, özellikle beğenmeme gibi duygu ve tutumların iletilmesi ile ilgilidir. Bulgular, durum belirsiz olduğunda ses tonunun ve beden dilinin etkisine işaret ediyor. Bu tür bir belirsizlik, çoğunlukla konuşulan sözcüklerin ses tonu veya konuşmacının vücut dili ile tutarsız olduğu durumlarda ortaya çıkar.
Hatalı Kullanımı
İletişimde beden dili %55, ses ve tonlama %38, sözcükler ise %7 etkilidir. Ne yazık ki böyle bir kural, araştırma, teori yok. Sadece kulaktan dolma bilgiler…Hemen hemen tüm eğitimlerde “iletişimde beden dili %55 etkilidir” tabirini görmüş, duymuşsunuzdur mutlaka. Bu tabirin aslı astarı, kaynağı nedir, kim bulmuştur gibi kritik bilgiler paylaşılmadan sadece tabirin kendisini yüksek perdeden duymaya da devam edeceksiniz -ne yazık ki-. Bilimsel verilere dayanmayan eğitimler ve eğitmenler dolayısıyla 50 sene önceki bir teori dahi hatalı bir şekilde yaygın olarak kullanılabiliyor. Üstelik sadece ülkemize de özgü bir durum değil ve bu sebeple Prof. Mehrabian 2009 yılında web sitesi üzerinden bir açıklama yayınladı: “Bir konuşmacı duyguları veya tutumları hakkında konuşmadığı sürece, bu denklemler uygulanamaz.”. Ancak tüm dünyada oldukça özel bir noktaya odaklanarak yapılan bu araştırma ve ortaya konan teori genelleştirilerek -hatalı olarak- kullanılmaktadır.
Teoriyi/formülü netleştirelim;
- Konuşmacının sözcükleri ile davranışları tutarsız olduğunda,
- Konuşmacı duyguları ve tutumu hakkında konuşuyorsa,
İnsanlar davranışlara ve ses tonlamaya inanma eğilimindedirler. Bu durumlarda %55 beden diline, %38 ses ve tonlamaya %7 ise sözcüklere önem vermektedirler.
Etkili Beden Dili Teknikleri Eğitimi
Online Etkili Beden Dili Teknikleri Eğitimini %50 indirimli satın alın. Fiziksel Etkili Beden Dili Teknikleri Eğitimi için takvime göz atın.
